Zes ‘breinsleutels’ voor optimaal teamwerk
Teamwerk is een veel gebruikt begrip op de werkvloer, maar dat betekent nog niet dat op veel werkvloeren het teamwerk optimaal is. Wellicht komt dit door het ongrijpbare van teamwerk. Optimaal teamwerk maakt vaak wel het verschil tussen goed werken en excellent presteren. In dit artikel ga ik teamwerk grijpbaarder maken. Ik ga je een aantal breinsleutels meegeven die de opening kunnen zijn naar de ontwikkeling van optimaal teamwerk. Deze sleutels zijn gebaseerd op kennis van het brein.
Een aantal paradigma verschuivingen
Als je op basis van het brein werkt, dien je een aantal zaken echt anders aan te vliegen. Emotionele intelligentie is topprioriteit. Het hebben of ontwikkelen van emotionele intelligentie is veel belangrijker dan het IQ.
Een tweede paradigma verschuiving is dat je vooral toekomstgericht bezig bent. Dit betekent dat langdurige analyses waarom bepaalde zaken gekomen zijn, verboden zijn. Analyse gaan te vaak over het verleden.
De juiste mindset maakt ook het verschil. Deze mindsets zijn eenvoudig te beïnvloeden. Teamontwikkeling gaat derhalve over het met elkaar ontwikkelen van de juiste mindset.
Tot slot moeten teamleden stoppen met vertellen wat de ander moet doen! Ja, je leest het goed. Teamleden moeten stoppen met vertellen wat de ander moet doen. Effectieve vragen stellen zodat de ander zich kan ontwikkelen, moet het nieuwe paradigma worden.
De zes breinsleutels voor optimaal teamwerk
Sleutel 1. Veiligheid in het team
De belangrijkste breinsleutel van de zes sleutels is de eerste sleutel: veiligheid in het team. Als het brein zich niet veilig voelt, gaat het op slot, maakt het geen contact en zal het bezig gaan met overleven. Hoe krijg je veiligheid in een team? Door onder andere te zorgen dat mensen zich kwetsbaar durven op te stellen zodat men zichzelf kan zijn in een team. Dus weg met het ego. Hiervoor dienen de teamleden inclusief de teamleider, voldoende emotionele intelligentie hebben ontwikkeld. Daarnaast is het super belangrijk dat er gezorgd wordt voor een fit brein.
Sleutel 2. Onderlinge afhankelijkheid
Teamleden zijn onderling afhankelijk, de prestaties zijn onderling afhankelijk, maar nog belangrijker is je bewust te zijn dat de hersenen onderling afhankelijk zijn. Hersenen reageren op elkaar. Men reageert op elkaar. Komt er iemand chagrijnig op het werk, het hele team heeft er last van. Het is het brein dat zo reageert. Het brein voelt veel. Het brein is tenslotte vooral een emotioneel orgaan.
Het allerbelangrijkste bij deze sleutel is om met elkaar te zorgen dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Want je weet dat jouw rol, en manier van zijn, effecten heeft op de ander. Dus iedereen kan maar beter zorgen dat het eigen handelen een positief effect heeft op de ander.
Sleutel 3. Inzicht in de kaders van het team
Zonder inzicht in de kaders van het team functioneert het brein minder goed. Het brein heeft kaders nodig. Kaders zorgen voor veiligheid, focus en de mogelijkheid om voldoende vrij te handelen. Het gaat om inzicht in de doelen van het team, inzicht in de verantwoordelijkheden, inzicht in de groepswaarden en inzicht in de rollen en werkzaamheden van een ieder. Als het helder is wat iedereen voor werk dient te doen, kan men elkaar veel makkelijker vragen stellen hoe iemand deze rol in gaat vullen.
Sleutel 4. Individuele betekenis in het team
Elk teamlid heeft een eigen brein. En elk brein is naast de veiligheid ook op zoek naar status. Iedereen heeft daarom een zichtbare en duidelijk afgebakende rol in het team nodig. Het moet duidelijk zijn welk prestatie door een bepaald teamlid moet worden geleverd. Op deze manier krijgt het individuele teamlid ook de waardering die nodig is voor optimaal teamwerk. Het klinkt wellicht vreemd, maar op een speelse manier is het nodig dat iemand toch nog de beste kan zijn in het team. Het team dient hier oordeelloos mee om te gaan. Het brein oordeelt niet. Het is de mens die oordeelt. De mens oordeelt door bepaalde gevoelens die opkomen te labelen en als uitgangspunt te nemen.
Sleutel 5. Vooruitgang zichtbaar maken
Waarom werken computerspelletjes waarin je je eigen vooruitgang kan zien, zo goed? Omdat het brein daarop reageert door steeds betere prestaties te willen leveren. Het brein heeft input nodig om te weten waar het staat. Als het brein in de juiste mindset staat en de juiste input krijgt, zal het zich automatisch willen ontwikkelen. Dat is het intrinsieke verlangen in goede synergie met de neuroplasticiteit. Ik adviseer derhalve vaak om ‘thermometers’ op te hangen zodat de vooruitgang zichtbaar wordt. Deze thermometers kunnen gaan over de teamtargets, maar ook over targets van de teamontwikkeling zelf.
Sleutel 6. Toekomstgerichtheid
Het verleden zorgt vaker voor gemijmer en analyse. Dit zorgt op zijn beurt weer voor het ervaren van negatieve emoties. Negatieve emoties verminderen het optimale gebruik van het brein. Als het zich brein kan richten op de toekomst zal het bezig gaan, met minimale emotionele ballast, zodat het brein optimaal kan worden ingezet. Daarom hamer ik altijd zo op deze toekomstgerichtheid. Toekomst geeft hoop. Hoop zorgt voor een betere mindset van een brein.
Tot slot
Samenwerking in een team betekent op de keper beschouwd, samenwerking van een groot aantal breinen. Als je derhalve bezig wilt gaan met teamontwikkeling, is het onontbeerlijk om kennis van het brein te hebben.
